Breaking News

Prezident Karimov muxolifat yaratish payida


O’zbekiston prezidenti Islom Karimovning siyosiy partiyalarni faollikka chaqirgani mamlakatda tan olingan partiyalar tomonidan olqishlanmoqda. Tan olinmagan muxolifat nazarida esa hukumat sun’iy oppozitsiya tuzish harakatida.

O`zbekiston prezidenti Oliy Majlisga Davlat boshqaruvida siyosiy partiyalar faoliyatini kengaytirish haqidagi qonun loyihasini taqdim etgan.

Prezidentning qayd etishicha, siyosiy partiyalarning hal etuvchi kuchga aylantirishni hayotning o`zi talab qilmoqda, buning qonuniy yo`l – yoqriqlarini belgilash lozim.

Ayni paytda O`zbekistonda besh rasmiy siyosiy partiya mavjud, ularning barchasi prezident tashabbsini yuksak baholamoqda.

Bu partiyalarning birontasi o`zini hukumatga muxolif sanamaydi. “Fidokorlar” Demokratik partiyasining markaziy kengash raisi Olim Jo`rayevning aytishicha, demokratik blokka birlashgan “Fidokorlar”, “Adolat”, “O`zbekiston Liberal Demokratlar Partiyasi” muxolif emas.

Xalq Demokratik Partiyasi (XDP) vakillari muxolifligini e`lon qilgan. Biroq bu muxoliflikni aynan hukumatga muxoliflik sifatida tushunish qiyin.

XDPning Oliy Majlisdagi fraksiyasi raisi Asliddin Rustamovga ko`ra, muxoliflikni qonunchilik palatasida tuzilgan demokratik blokka nisbatan tushunish kerak, lekin bu hukumatga muxoliflik degani emas.

Asliddin Rustamovning bildirishicha, prezident tomonidan surilayotgan qonun loyihasi O`zbekiston konstitusiyasida muxolif partiyalar o`rnini va ularning vakoilatlarini aniqlab beradi.

Bu vakolatlar XDPni kelgusida hukumatga nisbatan muxolif partiyaga aylantirish mumkinmi degan savolga Asliddin Rustamov shunday javob beradi:

“Avval konstutsiyaviy qonun qabul qilinsin, keyin yangidan hukumat shakllantirilgandan keyin, shundan kelib chiqib biz o`zimizning siyosiy yo`nalishimizni belgilaymiz”.

Kuzatuvchilar nazarida O`zbekiston prezidenti siyosiy faollik faqatgina amaldagi muxolifat hukumat tomonidan tan olingandagina boshlanishi mumkinligiga ishora qilmoqda.

O`zbekiston prezidentiga ko`ra, siyosiy partiyalarni faollashtirish haqidagi qonun loyihasi xalqaro hamjamiyat tomonidan katta qiziqish bilan kutib olingan va olqishlanmoqda.

Ayni paytda Adliya vazirligidan muxolif partiya sifatida ro`yxatdan o`tishga urinayotgan “Birlik” partiyasi Bosh kotibasi Vasila Inoyatovaning aytishicha, muxolifatga imkoniyat berilamayotgan bir paytda prezidentning siyosiy partiyalar faoliyatini kuchaytirish haqidagi fikrlarini navbatdagi uydirma sifatida qabul qilish mumkin.

“O`zbekiston Yevroparlament bilan bo`layotgan, AQSh bilan bo`layotgan muloqotlarida ham muxolifatdagi siyosiy partiyalarni ro`yxatdan o`tkazish haqidagi majburiyatini bajarmay kelmoqda. Bu O`zbekistonning butun dunyo oldida obro`sini tushirishga va shunday bir komissiyalar tuzib, uni tekshirishga, taqdirini hal etishga majbur qilmoqda”, - deydi Inoyatova.

Muxolifatdagi “Erk ” partiyasi Bosh kotibi Otanazar Oripovga ko`ra hukumat tomonidan ko`rsatilayotgan tazyiq to`xtamas ekan siyosiy faollik bo`lmaydi.

“Qonun nuqtai-nazaridan amaldagi muxolifat ta`qiqlangan ham emas, bekor ham qilinmagan. Qonuniy tashkilotlar. Lekin, hukumat g`ayriqonuniy ravishda, konstitutsiyani buzib, ularning ishlashiga yo`l bermayapti” , - deydi Oripov.

O`zbekiston prezidentining siyosiy partiyalarni faollashtirih borasidagi tashabbusi, kuzatuvchilardan biri Baxtiyor Isabekka ko`ra, faqatgina sun`iy ravishda muxolifat tuzishni ko`zda tutadi.

“Hozirgcha rasmiy partiyalarning birontasi mustaqil ish olib bormagan, mustaqil ravishda hokimyatni egallash vazifasi hanuzgacha ularda yoq edi. Endi, O`zbekiston prezidentining o`zi kim-kimga muxolifat bo`lishini belgilab beradi. Masalan, XDP “Adolat ” hukumatga keladigan bo`lsa, unga muxolifat bo`lishi kerak. Lekin haligacha ular muxoliflikni na dasturda ko`radi, na siyosatda, chunki ular nomigagina muxolifat bo`ladi. Hozirgi oldinga surilayotgan dastur faqat sun’iy muxolifatni nazarda tutadi”, - deydi Isabek.

Tanqidchilar fikricha O`zbekiston konstitusiyasida muxolifat o`rni va kafolatlari belgilanagan taqdirda ham amaldagi muxolifat uchun bu konstitutsiyaviy huquqlardan foydalanish mumkin bo`lmaydi.

XS
SM
MD
LG