Breaking News

"Bizdan qurol qidirishayapti, qurolimiz bo'lganida uylarimiz yonarmidi"?


O’shda harbiylar o’zbek mahallalarida maxsus operatsiyalarni davom ettirmoqda. Xavfsizlik kuchlari qurol-aslaha, etnik to’qnashuvlarda ishtirok etgan va zo’ravonlik qilgan o’zbeklarni qidirayotganini aytadi. O’shning Cheryomushki mavzesi shaharning eng vayrona qismi. Unga tutash Kalinin ko’chasi, Otxona nomi bilan ham tanilgan joyda 22-uyungacha besh mingga yaqin o’zbek berkinib jon saqlayotgan edi. Lekin kuni kecha harbiylar BTRlar bilan kelib, erkaklarni olib ketgan, ayollar va bolalar esa qo’rquv ichida tarqalib, boshqa yerdan boshpana izlab ketgan.

Naziraxon – yolg’iz ona, ikki bolasi va 70 dan oshgan ota-onasi bilan tanishlarning uyida o’tiribdi. Yuragi dardga to’la.

“Otxonada edik, mana u yerdan ham quvildik”, deydi u. “O’tgan 12 kun ichida butun hayotimiz xonavayron bo’ldi”.

”11 iyunda qirg’iz to’dalar kelib, hamma narsamizni talon-taroj qildi. Biz berkinib ulgurdik. Mayli, o’t qo’ymadi deb turgan edik. Ertasiga kelib butun mahallani otib, hammayoq alanga ichida qoldi. Bu odamlarning hammasi harbiy edi. To’dami, armiyami, hammasi birga edi. Uyim butunlay kuyib tushdi. Mahallamiz qolmadi. Nima qilamiz endi"?

"Hech kim bizga yordam beradiganga o’xshamaydi. Aksincha, bizni hamma joydan siqib chiqarishayapti. Hozir mana vayron bo’lgan hovlilarimizning o’rniga ko’p qavatli imoratlar qurar emish. Bu gap o’zi oldindan bor edi”, – deydi bu ayol.

Naziraxon shu mahalladagi maktabda rus tilidan dars bergan.

“Men katta bo’lgan Cheryomushki bugun qabristonni, biror zot tirik qolmagan urush maydonini eslatadi”, - deydi u.

”Ogorodlarimiz, gulzorlarimiz, daraxtlarimiz kuyib qotib qolgan. Yer bilan yakson. Yana o’zbeklarni qidirib, kirib, qurol istayapti. O’zbeklarning quroli bo’lsa, uylari yonarmidi”?

Naziraxonning aytishicha, u singari o’z ona shahrida qochqin bo’lib yurgan xotin-qizlar nafaqat moddiy, balki tibbiy va ruhiy madadga muhtoj.

"Biz mana shu o’tgan kunlar ichida chekkan azobni hatto hayvonga ham ravo ko’rmaymiz”, – deydi u.

”Yosh bolalarni o’ldirib, o’tga tashlashdi. Shaxsan mening qo’shnim yerto’lada yashirinib o’tirganida, qirg’izlar kirib yetti a’zolik butun oilani tiriklayin yoqib yubordi. O’zimiz ko’rdik”.

Cheryomushki mavzesida zo’rlangan ayollar juda ko’p, deydi suhbatdoshimiz, o’z mahallasidagi kelinlar va qizlar haqida gapirar ekan.

”Hatto besh yashar qizni zo’rlashgan. Tushunayapsizmi? Bu go’dakda nima ayb? Kelinlarni-ku gapirmang. Ikkitasi o’zini o’ldirib qo’ydi, sharmandalikdan. Bir ayolning qon ketishi to’xtamay ikki soat ichida jon berdi”.

“Zulmatda yashayapmiz”, – deydi Naziraxon.

“Nima qildikki, shunchalik xo’rlandik? Qirg’in haqida bugun balki dunyo bilar, lekin biz hamon g’urbatdamiz, bizni ezishayapti”.

”Hukumat, “yarash, yarash,” deydi. Qanaqa yarash? Bu faqat og’izda. Bahonada yana o’zbeklarni ezayapti. Kecha mana qurol qidirib kelib, men hozir turgan mahallada ayollarning qulog’idagi ziraklarigacha yechib olib ketibdi. Harbiylar qilayapti bu ishlarni. Yana bizga qarab “himoyachimiz” deydi”.

“Hozir bizning yuragimizga hech narsa sig’maydi. Referendum emish… Hayotimiz-chi”? – deya nola qiladi Naziraxon.

”Bu qonli referendum… Bizning qonimizni to’kib, uning ustiga endi referendum o’tkazishmoqchi”.

O’shda yaqingacha 250 ming aholi bo’lgan bo’lsa, ularning yarmi o’zbek edi.

“Bizni yo’q qilishmoqchi, tag-tugimiz bilan. Biz hozir na ovoz bera olamiz, na ovozimizni chiqara olamiz”, – deya yig’laydi bu ayol.

  • 16x9 Image

    Navbahor Imamova

    Navbahor Imamova - "Amerika Ovozi" teleradiosining yetakchi multimedia jurnalisti. "Amerika Manzaralari" turkumidagi teledasturlar muallifi. Ko'rsatuvlar taqdim etish bilan birga prodyuser, muxbir va muharrir. O'zbekistonda akkreditatsiyadan o'tgan yagona amerikalik jurnalist. "Amerika Ovozi"da 2002-yildan beri ishlaydi. Jurnalistik faoliyatini 1996-yilda O'zbekiston radiosining "Xalqaro hayot" redaksiyasida boshlagan. Jahon Tillar Universiteti Xalqaro jurnalistika fakultetida dars bergan. Ommaviy axborot vositalari bo'yicha bakalavrlikni Hindistonning Maysur Universitetidan (University of Mysore), magistrlikni esa AQShning Bol Davlat Universitetidan (Ball State University) olgan. Shuningdek, Garvard Universitetidan (Harvard University) davlat boshqaruvi va liderlik bo'yicha magistrlik diplomiga ega. Jurnalistik va ilmiy materiallari qator xalqaro manbalarda chop etilgan. Amerikaning nufuzli universitetlari va tahlil markazlarida so'zlab, ma'ruzalar o'qib keladi. "Amerika Ovozi" oltin medali sohibi. Tashkilotda gender va jurnalistika bo'yicha kengash raisi. Toshkent viloyati Bo'stonliq tumani Qo'shqo'rg'on qishlog'ida ziyoli oilasida ulg'aygan.

    Navbahor Imamova is a prominent Uzbek journalist at the Voice of America. As anchor, reporter, multimedia editor and producer, she has covered Central Asia and the U.S. for more than 20 years on TV, radio and online. Since 2018, she has also been reporting from inside Uzbekistan as the first-ever U.S.-based accredited correspondent in the country. During 2016-2017, she was a prestigious Edward S. Mason Fellow in public policy and management, while earning her Mid-Career Master in Public Administration at Harvard University’s John F. Kennedy School of Government. Navbahor played a pivotal role in the launch of Uzbek television programming at VOA in 2003, and has since presented more than 1000 editions of the flagship weekly show, “Amerika Manzaralari” (Exploring America), which covers American foreign policy focusing on Washington’s relations with Central Asia, as well as life and politics in the U.S. She speaks frequently on regional issues in Central Asia, as well as Uzbek politics and society, for policy, academic, and popular audiences. Her analytical pieces have been published in leading academic and news outlets including Foreign Policy, The National Interest, and the Atlantic. Navbahor also is the founding President of the VOA Women’s Caucus. She began her career at Uzbekistan’s state broadcasting company in Tashkent. She holds a Bachelor of Arts in journalism and mass communication from the University of Mysore, India and a Master of Arts in journalism from Ball State University, Indiana.

XS
SM
MD
LG