Breaking News

G'arblik kuzatuvchi: O'zbekiston demokratiyadan qo'rqmasligi kerak


Toshkentda saylov kuni, 9-iyul, 2023
Toshkentda saylov kuni, 9-iyul, 2023

Shotlandiyadagi Glazgou universiteti professori, xalqaro maydonda Markaziy Osiyodagi siyosiy boshqaruvlar tahlili bilan tanilgan Luka Ancheski 9-iyulda O'zbekistonda kechgan prezident saylovlarini kuzatdi. Xulosasi shuki, mamlakat astalik bilan demokratik qadamlar tashlayverishi kerak.

"Amerika Ovozi" bilan suhbatlarda olim Markaziy Osiyo hukumatlarini zamonaviy avtoritarizmda ayblab keladi. O'zbekistondagi konstitutsion o'zgarishlar asosida prezident saylovi o'tkazib, Shavkat Mirziyoyevga yangi muddatlar uchun yo'l ochishni u hokimiyatni qo'ldan boy bermaslik uchun qilingan strategik qadam deb biladi.

Biroq saylov bahona O'zbekistondagi hamkasblari va omma bilan muloqot qilgan Ancheski fikricha, erkin va adolatli tizim barpo etish uchun umid boy berilmagan.

U kabi g'arblik ekspertlarni O'zbekiston hukumati kuzatuvchi sifatida chaqirib, nimaga erishmoqchi, degan savolga olim bir tomondan propaganda, ikkinchi tomondan esa yurt dunyo uchun ochiqligini ko'rsatish, deya tushuntiradi.

"Biz ham bu kabi tashriflardan, tizimni yaqindan ko'rish va baholash imkoniyatidan manfaatdor bo'lmaganimizda kelmas edik", - deydi Ancheski o'zi va qariyb 800 shunday mehmonga ishora qilib.

Xalqqa bunday kuzatuvchilardan nima naf?

"Bu haqda o'ylanib, hozircha tashqi dunyo bilan bog'lanish har tomonlama yaxshi, degan javobni bera olaman", - deydi professor.

Fuqaro avvalo o'z tizimi mustahkamlanishi, saylovlari haqiqiy tanlov va raqobatga asoslangan adolatli kurash bo'lishidan foyda ko'radi. Bunga esa har bir xalq o'zining kuchli irodasi, harakati va talabchanligi bilan erishadi.

2019-yilgi parlament saylovlarini ham kuzatgan Ancheski O'zbekistonda saylovchi ruhiyati u paytga qaraganda hozirda ancha past, deya kuzatadi. Biroq, deydi u, mamlakat o'tgan to'rt yilda sezilarli darajada rivojlangan.

Matbuotning shashti past, deya kuzatadi olim, bu esa jamiyatdagi tanqidiy qarashlar keng ommaga yetib borishida to'siq.

"Axborot vositalari cheklangani ayon. Shunday ekan, muxolifat ham shakllanishi qiyin bo'ladi. Muxolifatsiz esa saylovlar hech qachon real saylovlar bo'lmaydi".

"Haqiqat, taraqqiyot va birdamlik" partiyasi ikki bor ro'yxatdan o'tkazilmaganini Ancheski singari ekspertlar biladi.

Xidirnazar Olloqulov yetakchiligidagi harakat O'zbekiston bo'ylab tarafdorlarga ega ekani, imzolar yig'ilayotgani, hukumat registratsiya qilmasa-da, partiya lideri va faollari tanlagan yo'lida to'xtamayotgani yevropalik professor tahlilicha, O'zbekistondagi o'sishdan dalolat.

"Bu guruhga tazyiq o'tkazish, uni dushmanga chiqarishdan hukumat manfaatdor emas, aksincha, bunday harakatlar tuzumni yovuz qilib ko'rsatadi, avtoritar boshqaruvning yangi pog'onasiga chiqilgan bo'ladi", - deydi u.

Mirziyoyev uchinchi bor saylandi: dolzarb savol-javob
Iltimos, kuting...

No media source currently available

0:00 0:33:38 0:00

Prezidentlikka nomzodlar debat qilmagani, Mirziyoyev bunday bahslardan yiroq ekanidan Ancheski hayron emas. Ammo nega munozaradan qochishadi? - deya so'raydi u.

"Nomzodlar, mayli boshqa uch nafari, prezidentlikka saylanish ehtimoli yo'q bo'lsa-da, qo'g'irchoq deya tamg'lansa-da, debat qilishi kerak edi. Chunki bu xalq uchun zarur mashq, davlatchilik uchun foydali amaliyot", - deydi olim.

"Odamlar uchun nomzodlar kim bo'lishidan qat'i nazar, muammolarga yechimlar taklif qilib, yurt kelajagi haqidagi fikrlarini bayon etishini eshitishi ruhiy dalda".

O'zbekiston siyosiy taraqqiyotda kimning yo'lidan yursin? Olloqulov partiyasi hech kimdan, jumladan xorijdan va xususan G'arbdan yordam so'ramasligini ta'kidlaydi.

Ancheski bunday ajablanmaydi, "chunki geosiyosiy vaziyat yanayam murakkablashgan".

O'zbekiston: "Demokratiyadan qo'rqmang"
Iltimos, kuting...

No media source currently available

0:00 0:06:51 0:00

Muxolifat mamlakatning o'zida ildiz otishi, vatanda asl tarafdorlarga ega bo'lishi, mamlakat ravnaqi uchun jon kuydirayotganiga xalqni ishontira olishi kerak, deydi olim.

"Shunday ekan, chetdan hech kimga tayanmaslik - eng ma'qul yo'l", - deya tavsiya qiladi u.

O'zbekiston, uning nazarida, siyosiy jihatdan hali ancha ibtidoiy, chunki namoyish qilish madaniyati, siyosatni savolga tutib, uni asoslab berish kabi odatlar ham shakllanmagan.

"Bu yo'nalishlarda oldinga siljish oson kechmaydi", -deydi Ancheski.

"Muhimi, hukumat bunga yo'l ochishi kerak, bunday harakatlardan qo'rqmasligi kerak, chunki davlatchilikni mustahkamlash fuqaroga ishonch talab qiladi. Fuqaro esa davlatga ishona olishi kerak. Buning uchun esa hukumat unga xizmat qilishi, odamlar boshqaruv ularni aks ettirayotganini anglashi lozim".

Effektiv va vijdonli rahbarlar, deydi Ancheski, mana shunday muhitda yetishadi.

Uzbekistan, time for democracy? Interview with Luca Anceschi
Iltimos, kuting...

No media source currently available

0:00 0:20:49 0:00

  • 16x9 Image

    Navbahor Imamova

    Navbahor Imamova - "Amerika Ovozi" teleradiosining yetakchi multimedia jurnalisti. "Amerika Manzaralari" turkumidagi teledasturlar muallifi. Ko'rsatuvlar taqdim etish bilan birga prodyuser, muxbir va muharrir. O'zbekistonda akkreditatsiyadan o'tgan yagona amerikalik jurnalist. "Amerika Ovozi"da 2002-yildan beri ishlaydi. Jurnalistik faoliyatini 1996-yilda O'zbekiston radiosining "Xalqaro hayot" redaksiyasida boshlagan. Jahon Tillar Universiteti Xalqaro jurnalistika fakultetida dars bergan. Ommaviy axborot vositalari bo'yicha bakalavrlikni Hindistonning Maysur Universitetidan (University of Mysore), magistrlikni esa AQShning Bol Davlat Universitetidan (Ball State University) olgan. Shuningdek, Garvard Universitetidan (Harvard University) davlat boshqaruvi va liderlik bo'yicha magistrlik diplomiga ega. Jurnalistik va ilmiy materiallari qator xalqaro manbalarda chop etilgan. Amerikaning nufuzli universitetlari va tahlil markazlarida so'zlab, ma'ruzalar o'qib keladi. "Amerika Ovozi" oltin medali sohibi. Tashkilotda gender va jurnalistika bo'yicha kengash raisi. Toshkent viloyati Bo'stonliq tumani Qo'shqo'rg'on qishlog'ida ziyoli oilasida ulg'aygan.

    Navbahor Imamova is a prominent Uzbek journalist at the Voice of America. As anchor, reporter, multimedia editor and producer, she has covered Central Asia and the U.S. for more than 20 years on TV, radio and online. Since 2018, she has also been reporting from inside Uzbekistan as the first-ever U.S.-based accredited correspondent in the country. During 2016-2017, she was a prestigious Edward S. Mason Fellow in public policy and management, while earning her Mid-Career Master in Public Administration at Harvard University’s John F. Kennedy School of Government. Navbahor played a pivotal role in the launch of Uzbek television programming at VOA in 2003, and has since presented more than 1000 editions of the flagship weekly show, “Amerika Manzaralari” (Exploring America), which covers American foreign policy focusing on Washington’s relations with Central Asia, as well as life and politics in the U.S. She speaks frequently on regional issues in Central Asia, as well as Uzbek politics and society, for policy, academic, and popular audiences. Her analytical pieces have been published in leading academic and news outlets including Foreign Policy, The National Interest, and the Atlantic. Navbahor also is the founding President of the VOA Women’s Caucus. She began her career at Uzbekistan’s state broadcasting company in Tashkent. She holds a Bachelor of Arts in journalism and mass communication from the University of Mysore, India and a Master of Arts in journalism from Ball State University, Indiana.

XS
SM
MD
LG