Breaking News

Blinkenni Qozog'iston va O'zbekistonga yetaklayotgan sabablar


Entoni Blinken AQSh bosh diplomati sifatida Markaziy Osiyoga ilk bor safar qilmoqda
Entoni Blinken AQSh bosh diplomati sifatida Markaziy Osiyoga ilk bor safar qilmoqda

AQSh Davlat kotibi Entoni Blinken 28-fevral kuni Ostonada Qozog'iston rahbariyati bilan uchrashadi. Keyin u yerda Markaziy Osiyoning besh respublikasi tashqi ishlar vazirlari bilan mintaqaviy masalalarni muhokama qiladi. Bu - C5+1 formatidagi navbatdagi muloqot. Keyin esa Blinken Toshkentga yo'l oladi. O'zbekistonda ham yuqori darajadagi uchrashuvlar rejalangan.

Oxirgi marta Amerika bosh diplomati Markaziy Osiyoga 2020-yilning fevralida borgan. O'sha paytdagi Davlat kotibi Mayk Pompeo asosan mintaqaviy xavfsizlik va Xitoyga nisbatan siyosatga e'tibor qaratgan, jumladan regiondagi hukumatlarni "Pekin ezayotgan uyg'urlarni", qardosh turkiy elatni quvvatlashga undagan.

Biroq Xitoyga iqtisodiy jihatdan tobe Markaziy Osiyo Pekindek qudratli siyosiy kuch oldida bunday mavzularni ko'tara olmasligini ko'rsatib keladi. Rasmiylar uyg'urlar masalasi Xitoyning ichki ishi ekani, ular ham boshqa davlatlar Markaziy Osiyo respublikalaridagi vaziyatga tashqaridan hech kim bosh suqmasligini ma'qul ko'rishini aytadi.

Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishiga nisbatan siyosat ham o'ta ehtiyotkor. BMT Bosh Assambleyasida shu paytgacha bu bosqinchilikni qoralovchi biror rezolyutsiya loyihasiga O'zbekiston, Qozog'iston, Qirg'iziston va Tojikiston "ha" deb ovoz bermagan. Ular "betaraf" ekanini bildiradi. 23-fevral kuni ham Nyu-Yorkda shunday yo'l tutildi. Turkmaniston esa ovoz berish jarayonida odatda umuman qatnashmaydi.

Nyu-York, 23-fevral, 2023: Rossiyadan xalqaro qonunlarga binoan Ukraina hududini tark etib, urushni tugatishni talab qiluvchi rezolyutsiya BMT Bosh Assambleyasining aksariyat a'zolari, 141 davlat tomonidan ma'qullandi. "Ha" ham demagan, "yo'q" ham demagan davlatlar orasida Markaziy Osiyo respublikalari ham bor, jumladan O'zbekiston.
Nyu-York, 23-fevral, 2023: Rossiyadan xalqaro qonunlarga binoan Ukraina hududini tark etib, urushni tugatishni talab qiluvchi rezolyutsiya BMT Bosh Assambleyasining aksariyat a'zolari, 141 davlat tomonidan ma'qullandi. "Ha" ham demagan, "yo'q" ham demagan davlatlar orasida Markaziy Osiyo respublikalari ham bor, jumladan O'zbekiston.

Mintaqadagi va xorijdagi tahlilchilar bu "betaraflik"ni aslida qo'rqoqlik deya baholaydi. Markaziy Osiyoning har bir davlati, jumladan ikki yirigi bo'lmish O'zbekiston va Qozog'iston Kremldan xavfsiraydi va Prezident Vladimir Putin bilan ziddiyatga borishni istamaydi.

Qozog'iston diplomatlari deydiki, Ostona Ukrainadagi urushni allaqachon qoralagan, unga qarshi, mojaroni tezroq tugatishga chaqirib kelmoqda.

O'zbekiston rasmiylari ham o'xshash pozitsiyada ekanini qayd etib, Donetsk va Luganskni hamon Ukraina hududi deb bilishi, Rossiya ularga alohida respublikalar deb qarasa-da, Toshkent ularni tan olmasligini ta'kidlaydi.

Markaziy Osiyoning boshqa hukumatlari uchun ham Donetsk va Lugansk hamon Ukraina yeri. Rossiya boshliq harbiy blok, Kollektiv xavfsizlik shartnomasi tashkilotiga kiruvchi Tojikiston va Qirg'iziston ham Kiyev va Moskvani tinchlik muzokaralariga undaydi.

Rossiya Ukrainaga qarshi urush boshlaganidan bir yil o'tib, Ostona va Toshkentga borayotgan Blinken avvalo AQShning bu boradagi pozitsiyasini muhokama qilishi kutilmoqda. Mustaqillik, suverenitet va hududiy yaxlitlik xalqaro qonunlarda kafolatlangan va BMT a'zolari bu talabga bosh egishi shart. Blinken Amerikaning Markaziy Osiyodagi strategik sheriklariga Vashington ularni bu borada doimo quvvatlashini eslatadi.

AQShning Markaziy Osyodagi elchixonalari 24-fevral kuni Ukrainani quvvatlovchi bayonotlar bilan chiqdi. Jumladan Toshkentdagi elchi Jonatan Henik Kiyevning O'zbekistondagi diplomatlari bilan ko'rishib, ularning davlatiga tinchlik tiladi, Rossiya bosqinchiligini qoraladi.

Davlat departamentiga ko'ra, AQSh Markaziy Osiyoda "farovon va demokratik mamlakatlar shakllanishini istaydi".

Blinken sistematik islohotlar va'da qilgan Qozog'iston va O'zbekiston rahbarlariga ularni bu yo'lda olqishlashi, demokratik o'zgarishlar qilish uchun yordamlashishini aytadi. Davlat kotibi ularni islohotlarni tezlashtirishga, jumladan inson huquqlari, siyosiy erkinliklar va qonun ustuvorligi yo'lida xalq kutayotgan progress bo'lishini ta'minlashga chaqiradi.

Blinken Mirziyoyev va To’qayev bilan uchrashadi
Iltimos, kuting...

No media source currently available

0:00 0:18:18 0:00

Amerika har ikki davlat bilan iqtisodiy, energetik va ijtimoiy rishtalarni kengaytirishga bel bog'lagan, deydi rasmiylar. Blinken muloqotlarda ularga ham alohida to'xtaladi.

Afg'onistonga nisbatan siyosat yuzasidan fikrlar va takliflar almashiladi. Amerika 2021-yilning avgustida u yerdan butunlay chiqib ketganidan beri Vashington regiondan uzoqlashdi va roli pasaydi, degan ishonch keng.

Blinken Bayden ma'muriyati Markaziy Osiyo bilan Afg'oniston yuzasidan hamkorlikni davom ettirishni xohlashini va tinchlikni saqlashda ularga suyanishini bildiradi. Markaziy va Janubiy Osiyo orasida yangi savdo yo'llari ochish, Afg'oniston orqali tijorat qilish uchun imkoniyatlar yaratishda Amerika nima qila olishini tushuntiradi.

Blinken Toshkentdan Hindistonga yo'l oladi va 1-mart kuni Dehlida dunyoning eng yirik 20 davlati tashqi ishlar vazirlari bilan sammitda qatnashadi.

  • 16x9 Image

    Navbahor Imamova

    Navbahor Imamova - "Amerika Ovozi" teleradiosining yetakchi multimedia jurnalisti. "Amerika Manzaralari" turkumidagi teledasturlar muallifi. Ko'rsatuvlar taqdim etish bilan birga prodyuser, muxbir va muharrir. O'zbekistonda akkreditatsiyadan o'tgan yagona amerikalik jurnalist. "Amerika Ovozi"da 2002-yildan beri ishlaydi. Jurnalistik faoliyatini 1996-yilda O'zbekiston radiosining "Xalqaro hayot" redaksiyasida boshlagan. Jahon Tillar Universiteti Xalqaro jurnalistika fakultetida dars bergan. Ommaviy axborot vositalari bo'yicha bakalavrlikni Hindistonning Maysur Universitetidan (University of Mysore), magistrlikni esa AQShning Bol Davlat Universitetidan (Ball State University) olgan. Shuningdek, Garvard Universitetidan (Harvard University) davlat boshqaruvi va liderlik bo'yicha magistrlik diplomiga ega. Jurnalistik va ilmiy materiallari qator xalqaro manbalarda chop etilgan. Amerikaning nufuzli universitetlari va tahlil markazlarida so'zlab, ma'ruzalar o'qib keladi. "Amerika Ovozi" oltin medali sohibi. Tashkilotda gender va jurnalistika bo'yicha kengash raisi. Toshkent viloyati Bo'stonliq tumani Qo'shqo'rg'on qishlog'ida ziyoli oilasida ulg'aygan.

    Navbahor Imamova is a prominent Uzbek journalist at the Voice of America. As anchor, reporter, multimedia editor and producer, she has covered Central Asia and the U.S. for more than 20 years on TV, radio and online. Since 2018, she has also been reporting from inside Uzbekistan as the first-ever U.S.-based accredited correspondent in the country. During 2016-2017, she was a prestigious Edward S. Mason Fellow in public policy and management, while earning her Mid-Career Master in Public Administration at Harvard University’s John F. Kennedy School of Government. Navbahor played a pivotal role in the launch of Uzbek television programming at VOA in 2003, and has since presented more than 1000 editions of the flagship weekly show, “Amerika Manzaralari” (Exploring America), which covers American foreign policy focusing on Washington’s relations with Central Asia, as well as life and politics in the U.S. She speaks frequently on regional issues in Central Asia, as well as Uzbek politics and society, for policy, academic, and popular audiences. Her analytical pieces have been published in leading academic and news outlets including Foreign Policy, The National Interest, and the Atlantic. Navbahor also is the founding President of the VOA Women’s Caucus. She began her career at Uzbekistan’s state broadcasting company in Tashkent. She holds a Bachelor of Arts in journalism and mass communication from the University of Mysore, India and a Master of Arts in journalism from Ball State University, Indiana.

Facebook Forum

XS
SM
MD
LG