Breaking News

Oliy Majlis saylovlari yaqinlashar ekan, savollar ketidan savollar


Baxtiyor G'ulomov, O'zbekiston AQSh va Kanadadagi favqulodda va muxtor elchisi
Baxtiyor G'ulomov, O'zbekiston AQSh va Kanadadagi favqulodda va muxtor elchisi

O’zbekistonda shu yilning 21-dekabrida parlament saylovlari. Oliy Majlisning har ikki palatasi qanchalik yangilanadi? Buning mamlakat hayotiga ta'siri qanchalik? Bosh vazir o'zgaradimi? Saylovda chet ellik va mustaqil kuzatuvchilarga ruxsat beriladimi? Ovoz berasizmi? Xorijda yurgan fuqarolar uchun qanday imkoniyatlar bor?

Oliy Majlis saylovlari-O'zbekiston-Navbahor Imamova
Iltimos, kuting...

No media source currently available

0:00 0:04:49 0:00
Yuklab oling

Shunisi aniqki, Qonunchilik palatasi hozirda 120 a’zodan iborat va yangi qonunchilikka ko’ra, kelasi yildan 150 bo’ladi.

Nomzodlar prezident Islom Karimov siyosatini yoqlaydigan siyosiy guruhlar: Liberal demokratik partiya, Xalq demokratik partiyasi, Milliy tiklanish demokratik partiyasi, Adolat sotsial demokratik partiyasi hamda Ekologik harakat.

100 kishilik Senatning 84 a’zosi viloyat kengashlari tomonidan saylansa, 16 nafarini prezidentning o’zi tayinlaydi. Senat qonun chiqaruvchi organ emas, uning roli maslahat berish va quyi palata uzatgan qonun loyihalarini ko’rib chiqish.

Oliy Majlisga a’zolik muddati besh yil.

Qonun har bir partiya nomzodlari orasida ayollar kamida 30 foizni tashkil etishini talab qiladi. Ayni damda Qonunchilik palatasining 22 foizi, Senatning 15 foizi ayollardir.

Konstitutsiyadagi o’zgartirishlarga ko’ra, bosh vazir Qonunchilik palatasida eng ko’p o’ringa ega partiya tomonidan ko’rsatiladi. Vazirlar Mahkamasi endi nafaqat prezident balki Oliy Majlisga ham javob beradi. Bosh vazir ishidan norozi bo’lsa, unga ishonchsizlik bildirib, bu shaxsni vazifadan chetlatishni so’rash vakolatiga ega.

O’zbekistonda tom ma’noda siyosiy muxolifat yo’q. Hukumat chet elda asoslangan va oppozitsion pozitsiyadagi siyosiy guruhlarni tan olmaydi va ularning tuzumga nisbatan tanqidlarini asossiz deb hisoblaydi.

Muxolifat esa tuzumni repressiya va zulmda ayblaydi. Amaldagi siyosatga qarshi gapirgan odam yo qamoqda, yo vatandan siqib chiqarilgan, deydi huquq faollari.

Prezident Islom Karimov o’z chiqishlarida bu tanqidchilarni mamlakat taraqqiyotiga vatanda hissa qo’shmay chet elga qochgan shaxslar deya ta’riflab keladi.

Saylovlarda qatnashish uchun siyosiy partiya 40 ming imzo yig’ishi kerak. Har bir nomzod uzog’i bilan 10 namoyonda orqali o’zini targ’ib qilishi mumkin.

O’zbekistonning AQShdagi elchisi Baxtiyor G’ulomov elchixonaning saylovoldi tadbirida so’zlar ekan, parlament saylovlari erkin, haqqoniy va demokratik o’tishiga ishonch bildirdi.

Elchi deydiki, saylovlar mahalliy va chet ellik kuzatuvchilarning ko’zi ostida o’tadi. Xorijiy kuzatuvchilar ro’yxati hali e’lon qilinmagan. Lekin G’ulomov ular orasida xalqaro tashkilotlar, davlatlar, xususan Amerika vakillari bo’lishini ta’kidlamoqda.

O’zbekiston demokratik davlat sifatida taraqqiy etishga bel bo’glagan va bu saylovlar shuni aks ettiradi, deydi G’ulomov AQSh siyosiy va biznes doiralari hamda jurnalistlar oldida gapirar ekan.

Yevropada Xavfsizlik va Hamkorlik Tashkiloti (YXHT) jarayonda qanchalik rol o’ynashi ham mavhum. O’zbekistonda o’tgan saylovlarni bu organ odatda kuzatmaydi. Diplomatik korpus vakillari albatta saylov kuni odamlar qanday ovoz berayotganini tomosha qilishi mumkin lekin kuzatish bu o’ziga xos tartibda olib borilishi kerak va mezbon hukumat buning uchun sharoit hozirlab berishi lozim, deya bildiradi YXHT rasmiylari.

Qo’shma Shtatlarning Toshkentdagi elchisi Jorj Krol, yaqinda “Amerika Ovozi” bilan suhbatda, yaqinlashayotgan parlament saylovlarida ham, kelasi yilning mart oyida kutilayotgan prezident saylovlarida ham O’zbekistonni YXHT bilan ishlashga undadi. Elchi deydiki, Toshkentda vakolatxonaga ega AQSh Demokratik instituti ham yordam ko’rsatish niyatida.

Chet elda yurgan millionlab o’zbekistonliklar saylovda ovoz berishni istasa, elchixona va konsulliklarga borishi kerak bo’ladi. Uzoqdan turib ovoz berish mexanizmni mavjud emas. Amerikada, masalan, Vashington va Nyu-Yorkdagi konsullik idoralari saylov kuni fuqarolarga ochiq bo’ladi.

Qo’shma Shtatlarda bugun O’zbekistonning qancha fuqarosi yashaydi, bu borada rasmiy ma’lumotlar yo’q. Lekin o’tgan o’nyillikda O’zbekistondan har yili 3-4 ming odam Green Card lotereyasi yutib kelganini hisobga olsak, faqatgina shu yo’l bilan bu mamlakatga ko’chganlar soni, oilalarni qo’shganda, 100 mingga boradi. Ish va o’qish deb kelganlar ham ko’p.

  • 16x9 Image

    Navbahor Imamova

    Navbahor Imamova - "Amerika Ovozi" teleradiosining yetakchi multimedia jurnalisti. "Amerika Manzaralari" turkumidagi teledasturlar muallifi. Ko'rsatuvlar taqdim etish bilan birga prodyuser, muxbir va muharrir. O'zbekistonda akkreditatsiyadan o'tgan yagona amerikalik jurnalist. "Amerika Ovozi"da 2002-yildan beri ishlaydi. Jurnalistik faoliyatini 1996-yilda O'zbekiston radiosining "Xalqaro hayot" redaksiyasida boshlagan. Jahon Tillar Universiteti Xalqaro jurnalistika fakultetida dars bergan. Ommaviy axborot vositalari bo'yicha bakalavrlikni Hindistonning Maysur Universitetidan (University of Mysore), magistrlikni esa AQShning Bol Davlat Universitetidan (Ball State University) olgan. Shuningdek, Garvard Universitetidan (Harvard University) davlat boshqaruvi va liderlik bo'yicha magistrlik diplomiga ega. Jurnalistik va ilmiy materiallari qator xalqaro manbalarda chop etilgan. Amerikaning nufuzli universitetlari va tahlil markazlarida so'zlab, ma'ruzalar o'qib keladi. "Amerika Ovozi" oltin medali sohibi. Tashkilotda gender va jurnalistika bo'yicha kengash raisi. Toshkent viloyati Bo'stonliq tumani Qo'shqo'rg'on qishlog'ida ziyoli oilasida ulg'aygan.

    Navbahor Imamova is a prominent Uzbek journalist at the Voice of America. As anchor, reporter, multimedia editor and producer, she has covered Central Asia and the U.S. for more than 20 years on TV, radio and online. Since 2018, she has also been reporting from inside Uzbekistan as the first-ever U.S.-based accredited correspondent in the country. During 2016-2017, she was a prestigious Edward S. Mason Fellow in public policy and management, while earning her Mid-Career Master in Public Administration at Harvard University’s John F. Kennedy School of Government. Navbahor played a pivotal role in the launch of Uzbek television programming at VOA in 2003, and has since presented more than 1000 editions of the flagship weekly show, “Amerika Manzaralari” (Exploring America), which covers American foreign policy focusing on Washington’s relations with Central Asia, as well as life and politics in the U.S. She speaks frequently on regional issues in Central Asia, as well as Uzbek politics and society, for policy, academic, and popular audiences. Her analytical pieces have been published in leading academic and news outlets including Foreign Policy, The National Interest, and the Atlantic. Navbahor also is the founding President of the VOA Women’s Caucus. She began her career at Uzbekistan’s state broadcasting company in Tashkent. She holds a Bachelor of Arts in journalism and mass communication from the University of Mysore, India and a Master of Arts in journalism from Ball State University, Indiana.

Shu mavzuda

XS
SM
MD
LG