Breaking News

Amerikaliklar islom haqida ko'p bilmaydi, ammo musulmonlar bu jamiyatning ajralmas qismi


Akbar Ahmad, sobiq diplomat, akademik, Amerika musulmonlarini faol bo'lishga undab keladi
Akbar Ahmad, sobiq diplomat, akademik, Amerika musulmonlarini faol bo'lishga undab keladi

Amerikada yetti million atrofida musulmon bor. Aholining, juda borsa, ikki foizi. Lekin islom dini mamlakatning ko’plab burchaklarida, ayniqsa muhojirlar ko’p yashaydigan nuqtalarida turmushning ajralmas qismiga aylanib bo’lgan.Masjidu markazlardan tortib, islomiy madaniyat maskanlarigacha.

Shunga qaramay, deya kuyunadi professor Akbar Ahmad, ko’pchilik amerikaliklar bu dinga hamon tahdid manbai sifatida qaraydi.

Sobiq diplomat va nufuzli akademik o’z shogirdlari bilan AQShning 75 shahrida bo’lib, vaziyatni o’rgangan. Ushbu izlanish tafsilotlari “Amerika bo’ylab sayohat” (Journey into America) degan hujjatli filmda o’z aksini topdi.

Unda ayrim amerikaliklardan quyidagicha fikrlarni eshitasiz:

“Musulmonlar yoqmaydi bizga… Ular bizning Isoga sig’inmaydi”.

"Ularning kitobi “o’ldir” deydi".

Yana kimdir "Musulmonlar yurtimizni egallab olib, shariatga asoslagan tuzum barpo etishni istaydi",- deydi.

Akbar Ahmad, aslida pokistonlik, hozirda Vashingtondagi Amerika Universitetida dars beradi. Niyati bu mamlakat musulmonlarini birlashtirish. Yuqoridagi fikrlarga qarshi kurashishning bir yo'li musulmonlar orasida faollikni kuchaytirish, deydi u.

“Biz dardimizni ochiq aytishimiz, bu jamiyatdan yotsiramay, uning boshqa a’zolari bilan muloqot boshlashimiz kerak”,- deydi u.

Professor Akbar Ahmad nazarida Amerikaning katta qismi islom nima ekanini bilmaydi, umuman bexabar.

“Biz bilan gaplashganlarning aksariyati Qur’onni zo’ravonlikni targ’ib qiluvchi kitob deb biladi. Islom ayollarni xo’rlaydi deydi”.

Hujjatli filmda esa muslimalar qanchalik faol ekanini ko’rasiz. Ziyoli, kasb-hunarli, o’z fikr-qarashlariga ega. Farmatsevt, pediatr, shifokor, dallol, hisobchi, advokat ayollar bilan tanishasiz.

Bir din vakillarini bir qolipda ko’rish hech kimning manfaati uchun xizmat qilmaydi, deydi Xeyli Xolt ismli talaba qiz. U musulmonlar kam bir shaharda hijob kiyib, omma munosabatini sinab ko’rdi.

“Bir restoranga kirganimda, hamma o’girilib qaradi. Og’zilari ochilib, ajablanib o’tirishganini ko’rdim. Lekin bir daqiqa o’tar o’tmay yana dasturxonga qaytishdi. Odamlar o’z yumushlari bilan band”,- deydi u.

Musulmonlar ko’payar ekan, islomni bilmagan odamlar endi bu e’tiqod haqida ko’proq eshitayapti, bilayapti.

“Jamoatchilik ko’rayaptiki, islom Amerika hayotining bir qismiga aylanib bormoqda. Uni rad eta olishmaydi. Bu din madaniyatimiz bilan qorishmoqda”,- deydi Xeyli.

Virjiniya shtatidagi Arlington qabristonida vatan uchun jonini bergan insonlar dafn etilgan. Ular orasida yuzlab musulmonlarni topasiz. Ular Amerikani ona yurt deb bilgan, uning tinchligi uchun kurashgan.

Michigan shtatining Diyerborn shahri - arab musulmon maskani hisoblanadi. AQShdagi eng qadimiy masjid esa Ayova shtatida, shia musulmonlar markazi esa Nyu-Yorkda.

Hujjatli film sizni Amerikada o’z orzusiga erishgan musulmonlar bilan tanishtiradi. Masalan Munir Chodiriy, 1971 yilda bu davlatga bor-yo’g’i 100 dollar bilan kelib, bugun Chikagoda katta kompaniya egasi. Yirik tadbirkor.

“Ishchilar harakat qilsa, istagan lavozimiga ko’tarila oladi. Qay sohada bo’lishidan qat’iy nazar. Kompaniyamda minglab insonlar mehnat qiladi”,- deydi Chodiriy.

Akbar Ahmad fikricha, Amerika yaralibdiki, uning darvozalari har bir din vakiliga ochiq.

“Virjiniya Universitetida Tomas Jefferson, bu davlat asoschilaridan birining haykali bor. Uning qo’lidagi yozuvda esa “1786-yil, e’tiqod erkinligi: Xudo, Yahva, Braxma va Olloh” deb yozilgan. Jefferson Qur’onni mutolaa qilgan”,- deya tushuntiradi akademik.

Nyu-Yorkdagi “Ozodlik” haykali azaldan Amerika darvozasi, uning timsoli. Bu zaminga kelgan har bir inson olqishlanib, muhojirlar uning ravnaqi uchun o’z hissasini qo’shishi, uning bir bo’lagiga aylanishi lozim, deydi Akbar Ahmad.

  • 16x9 Image

    Navbahor Imamova

    Navbahor Imamova - "Amerika Ovozi" teleradiosining yetakchi multimedia jurnalisti. "Amerika Manzaralari" turkumidagi teledasturlar muallifi. Ko'rsatuvlar taqdim etish bilan birga prodyuser, muxbir va muharrir. O'zbekistonda akkreditatsiyadan o'tgan yagona amerikalik jurnalist. "Amerika Ovozi"da 2002-yildan beri ishlaydi. Jurnalistik faoliyatini 1996-yilda O'zbekiston radiosining "Xalqaro hayot" redaksiyasida boshlagan. Jahon Tillar Universiteti Xalqaro jurnalistika fakultetida dars bergan. Ommaviy axborot vositalari bo'yicha bakalavrlikni Hindistonning Maysur Universitetidan (University of Mysore), magistrlikni esa AQShning Bol Davlat Universitetidan (Ball State University) olgan. Shuningdek, Garvard Universitetidan (Harvard University) davlat boshqaruvi va liderlik bo'yicha magistrlik diplomiga ega. Jurnalistik va ilmiy materiallari qator xalqaro manbalarda chop etilgan. Amerikaning nufuzli universitetlari va tahlil markazlarida so'zlab, ma'ruzalar o'qib keladi. "Amerika Ovozi" oltin medali sohibi. Tashkilotda gender va jurnalistika bo'yicha kengash raisi. Toshkent viloyati Bo'stonliq tumani Qo'shqo'rg'on qishlog'ida ziyoli oilasida ulg'aygan.

    Navbahor Imamova is a prominent Uzbek journalist at the Voice of America. As anchor, reporter, multimedia editor and producer, she has covered Central Asia and the U.S. for more than 20 years on TV, radio and online. Since 2018, she has also been reporting from inside Uzbekistan as the first-ever U.S.-based accredited correspondent in the country. During 2016-2017, she was a prestigious Edward S. Mason Fellow in public policy and management, while earning her Mid-Career Master in Public Administration at Harvard University’s John F. Kennedy School of Government. Navbahor played a pivotal role in the launch of Uzbek television programming at VOA in 2003, and has since presented more than 1000 editions of the flagship weekly show, “Amerika Manzaralari” (Exploring America), which covers American foreign policy focusing on Washington’s relations with Central Asia, as well as life and politics in the U.S. She speaks frequently on regional issues in Central Asia, as well as Uzbek politics and society, for policy, academic, and popular audiences. Her analytical pieces have been published in leading academic and news outlets including Foreign Policy, The National Interest, and the Atlantic. Navbahor also is the founding President of the VOA Women’s Caucus. She began her career at Uzbekistan’s state broadcasting company in Tashkent. She holds a Bachelor of Arts in journalism and mass communication from the University of Mysore, India and a Master of Arts in journalism from Ball State University, Indiana.

XS
SM
MD
LG