Breaking News

Ishchi-muhojirlar vataniga katta daromad keltirmoqda


O'zbekistonliklar Rossiyada kamida ikki million, deydi bu borada izlangan ekspertlar
O'zbekistonliklar Rossiyada kamida ikki million, deydi bu borada izlangan ekspertlar

Jahon Banki hisobicha, dunyo bo’ylab bu yili ishchi-migrantlar vataniga yuborgan pul jami 440 milliard dollarga yetadi.

Afrika va Janubiy Osiyo davlatlari, qolaversa, jahonda eng ko’p aholiga ega Xitoy chet eldagi fuqarolaridan eng ko’p mablag’ olmoqda.

Yer yuzi bo’ylab 200 million odam vatanidan uzoqda ishlab, yurtidagi oilasini boqadi.

Markaziy Osiyoda O’zbekiston bu borada birinchi o’rinda ekani taxmin qilinadi. Kamida ikki million fuqarosi Rossiya, Qozog’iston, Janubiy Koreya, Amerika va Yevropa davlatlarida mehnat qilmoqda.

Bu yil oxirigacha dunyo bo'ylab ishchi-muhojirlar vataniga 440 milliard dollar yuboradi
Bu yil oxirigacha dunyo bo'ylab ishchi-muhojirlar vataniga 440 milliard dollar yuboradi

Jahon Banki bu yil ulardan qancha pul tushgani haqida aniq ma’lumot bermaydi, ammo ekspertlar ta’biricha, 2-3 milliard dollar atrofida bo’lishi mumkin.

Tojikistonga Rossiyadagi 600 mingdan oshiq fuqarosidan 2,3 milliard dollar tushgan. Bu respublika yalpi milliy daromadining 35 foizi demakdir.

Rossiyada o’rtacha 12 million muhojir ishlaydi. Aksariyati Kavkaz va Markaziy Osiyodan.

Rivojlanayotgan mamlakatlarda ko’plab oilalar aynan xorijdagi qarindoshidan kelayotgan yordam hisobiga kun ko’radi.

Global moliyaviy inqiroz oqibatlari har yerda namoyon, ammo muhojirlar bir amallab pul topayapti, deydi Jahon Bankida bu masala bilan shug’ullanuvchi mutaxassis Gans Timmer.

“Muhojir yuborgan pul to’g’ridan-to’g’ri oila qo’liga yetib borishi juda muhim. Usiz millionlab insonlar hayoti qil ustida”, - deydi Timmer.

Gans Timmer, Jahon Banki yetakchi xodimi
Gans Timmer, Jahon Banki yetakchi xodimi

O’tgan yili ishchi-migrantlar jami 415 milliard dollar jo’natgan bo’lsa, bu yil 440 milliard dollar.

Bu daromad oshayapti deganimi yoki ularning vatanidagi ahvol shuni talab qilmoqda?

“Har ikkisi… Lekin hajm oshib borayotgani ijobiy yangilik. Ko’plab mamlakatlarda taraqqiyot uchun bundan uch barobar kam pul ajratiladi. Chet eldagi fuqarolar yuborayotgan pulni xorijdan kelayotgan sarmoyaga qiyoslasak bo’ladi”.

Ekspertlar fikricha, 2012 yilga borib, ishchi-migrantlar yanada ko’p mablag’ jo’nata boshlashi tayin.

O'zbekistonliklar asosan qurilish, qishloq xo'jaligi va bozorlarda ishlaydi. Ruslar qilishni istamaydigan qora ishlar bizga tegadi, deydi muhojirlar.
O'zbekistonliklar asosan qurilish, qishloq xo'jaligi va bozorlarda ishlaydi. Ruslar qilishni istamaydigan qora ishlar bizga tegadi, deydi muhojirlar.

Lekin bu bilan vatandagi hayot osonlashadi, oilalar turmushi yaxshilanadi deya olamizmi?

"Oilalar yaqinlaridan ko’proq pul olsa, ularning hayoti o’zgaradi, albatta. Bolalarini o’qitadi, sog’lig’iga qaraydi. Tadbirkorlik qiladi, kichik bizneslarga qo’l uradi. Odamlar bank hisoblari ham ocha boshlaydi, chunki chet eldan pul olishayapti”.

Lekin fuqarolari katta sonda xorijda mehnat qilayotgan jamiyatlar oldida cheksiz muammolar.

Ish kuchi boy berilmoqda. Jamiyatning intellektual salohiyati pasaymoqda. Odamlar imkoniyat izlab uzoq yurtlarga ketar ekan, mamlakat rivoji yanada sekinlashadi.

Umid shuki, deydi ekspertlar, chetda topilgan pul vatanda kelajak uchun poydevor qurmoqda – farzandlar uchun imkoniyat yaratmoqda.

Ishchi-migrantlarning o’zidan so’rasangiz, mana bunday javoblar olasiz:

Jahon Banki bu yil O'zbekistonga chet elda ishlayotgan fuqarolaridan qancha pul tushgani haqida aniq ma’lumot bermaydi, ammo ekspertlar ta’biricha, 2-3 milliard dollar atrofida bo’lishi mumkin.
Jahon Banki bu yil O'zbekistonga chet elda ishlayotgan fuqarolaridan qancha pul tushgani haqida aniq ma’lumot bermaydi, ammo ekspertlar ta’biricha, 2-3 milliard dollar atrofida bo’lishi mumkin.

“Yashash uchun O’zbekiston yaxshi, ishlash uchun esa Rossiya. Tezroq ishlab, qaytib ketaverish kerak”.

Bu muhojirning aytishicha, u singari o’zbeklar oilasini, xalqini boqaman deb har narsa qilishga tayyor.

Rossiyadagi boshqa bir ishchi esa mehnatkashlarning qadri yo’q deya noliydi.

“Eng qora ishlarni Rossiyada bizning odamlar qiladi… Buning uchun kimdir bizni hurmat qiladi, kimdir esa buni tushunmaydi”.

  • 16x9 Image

    Navbahor Imamova

    Navbahor Imamova - "Amerika Ovozi" teleradiosining yetakchi multimedia jurnalisti. "Amerika Manzaralari" turkumidagi teledasturlar muallifi. Ko'rsatuvlar taqdim etish bilan birga prodyuser, muxbir va muharrir. O'zbekistonda akkreditatsiyadan o'tgan yagona amerikalik jurnalist. "Amerika Ovozi"da 2002-yildan beri ishlaydi. Jurnalistik faoliyatini 1996-yilda O'zbekiston radiosining "Xalqaro hayot" redaksiyasida boshlagan. Jahon Tillar Universiteti Xalqaro jurnalistika fakultetida dars bergan. Ommaviy axborot vositalari bo'yicha bakalavrlikni Hindistonning Maysur Universitetidan (University of Mysore), magistrlikni esa AQShning Bol Davlat Universitetidan (Ball State University) olgan. Shuningdek, Garvard Universitetidan (Harvard University) davlat boshqaruvi va liderlik bo'yicha magistrlik diplomiga ega. Jurnalistik va ilmiy materiallari qator xalqaro manbalarda chop etilgan. Amerikaning nufuzli universitetlari va tahlil markazlarida so'zlab, ma'ruzalar o'qib keladi. "Amerika Ovozi" oltin medali sohibi. Tashkilotda gender va jurnalistika bo'yicha kengash raisi. Toshkent viloyati Bo'stonliq tumani Qo'shqo'rg'on qishlog'ida ziyoli oilasida ulg'aygan.

    Navbahor Imamova is a prominent Uzbek journalist at the Voice of America. As anchor, reporter, multimedia editor and producer, she has covered Central Asia and the U.S. for more than 20 years on TV, radio and online. Since 2018, she has also been reporting from inside Uzbekistan as the first-ever U.S.-based accredited correspondent in the country. During 2016-2017, she was a prestigious Edward S. Mason Fellow in public policy and management, while earning her Mid-Career Master in Public Administration at Harvard University’s John F. Kennedy School of Government. Navbahor played a pivotal role in the launch of Uzbek television programming at VOA in 2003, and has since presented more than 1000 editions of the flagship weekly show, “Amerika Manzaralari” (Exploring America), which covers American foreign policy focusing on Washington’s relations with Central Asia, as well as life and politics in the U.S. She speaks frequently on regional issues in Central Asia, as well as Uzbek politics and society, for policy, academic, and popular audiences. Her analytical pieces have been published in leading academic and news outlets including Foreign Policy, The National Interest, and the Atlantic. Navbahor also is the founding President of the VOA Women’s Caucus. She began her career at Uzbekistan’s state broadcasting company in Tashkent. She holds a Bachelor of Arts in journalism and mass communication from the University of Mysore, India and a Master of Arts in journalism from Ball State University, Indiana.

Shu mavzuda

XS
SM
MD
LG